Koroner Bypass (Normal Kesi)
Koroner Bypass Ameliyatı Nedir?
Kalp cerrahisi standart tekniğinde göğüs kemiği yukardan aşağıya doğru ortadan kesilerek göğüs kafesi açılır. Hasta kalp-akciğer makinasına bağlanır, kalp özel bir serum ile durdurulur bypass işlemi yapılır. Uygun hastalarda kalp çalışırken de(durdurulmadan) bu işlem yapılabilir. Koroner bypass ameliyatı, koroner arterin daralan kısmının, başka bir damar vasıtasıyla etrafından dolanarak kan akımının devamlılığının sağlanmasıdır. Vücudun başka bir yerinden alınan bu damara “greft” denilir. Atardamar ve toplardamar greftleri kullanılabilir. Atardamar greftleri; iç meme atardamarı, kol atardamarı, karın duvarı atardamarı ve mide atardamarı olabilir. Toplardamar ise bacaklardan (nadiren koldan) sağlanır. Bacaktan alınan toplardamar bacağın kan dolaşımının sadece %10’undan sorumlu olduğu için bu damarın alınması yürüme ve normal bacak işlevlerini etkilemez. Ameliyattan sonra bir süre ilgili bacakta şişlik oluşabilir; bacağın yükseltilmesi ve varis çorabı ile düzelir. Tüm cerrahi işlemler gibi koroner bypass işlemi de belirli oranlarda riske sahiptir. Riskin derecesi hastanın yaşına, genel sağlık durumuna, sigara içimine, ek hastalıkların varlığına, kalp işlevlerinin durumuna göre değişir. Bu risk, en iyi koşullarda % 1 ve altındadır. Başarılı bir koroner bypass ameliyatı ile koroner arter hastalığına ait yakınmalar (göğüs ağrısı vb) ortadan kalkar, kalbin belirti veren veya vermeyen yetersiz kanlanması düzelir, hastanın ömrü uzar.
Koroner bypass, kalbi besleyen damarların tıkanıklığını aşmak amacıyla yapılan cerrahi bir işlemdir. Bu operasyon sırasında hastanın kendi damarları kullanılarak tıkanıklığın bulunduğu bölgeye “köprü” kurulur ve kan akışı tekrar sağlanır.
Koroner Bypass Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Koroner bypass cerrahisi iki farklı teknikle gerçekleştirilebilir:
1. Durdurulmuş Kalpte Bypass
Kalp geçici olarak durdurulur.
Vücut, bir kalp-akciğer pompası ile dolaşımda tutulur.
Bu sistem, ameliyat boyunca organlara oksijenlenmiş kan pompalanmasını sağlar.
2. Çalışan Kalpte Bypass
Kalp durdurulmadan işlem gerçekleştirilir.
Kalp-akciğer makinesi kullanılmaz.
Daha az kanama ve daha kısa iyileşme süreci sağlar.
Her iki yöntemde de tercih edilen cerrahi teknik hastanın genel durumu, damar yapısı ve diğer tıbbi faktörlere göre belirlenir. Bazı durumlarda, bu ameliyat kapalı (endoskopik) yöntemle de yapılabilmektedir.
Hangi Damarlar Kullanılır?
Bypass için vücudun farklı bölgelerinden damar alınabilir:
Meme atardamarı (IMA): Göğüs kemiği kesilerek alınır.
Bacak toplardamarı (safen ven): Bacağın iç kısmında yapılan kesiyle çıkarılır.
Ön kol arteri (radial arter): Genellikle ikinci tercih olarak kullanılır.
Alınan damarın bir ucu kalpteki tıkalı damarın alt kısmına, diğer ucu ise açık olan damara dikilerek kanın yeniden yönlendirilmesi sağlanır.
Kimler Bypass Adayıdır?
Koroner bypass ameliyatı aşağıdaki durumlarda tercih edilir:
Çoklu damar tıkanıklığı
Daha önce stent uygulanmasına rağmen tekrar tıkanıklık gelişmesi
Kalp kapak hastalıklarıyla birlikte görülen koroner sorunlar
Ameliyatsız tedaviyle açılamayan damarlar
Kalp fonksiyonlarını bozan ileri düzey koroner hastalık
Ameliyat Ne Kadar Sürer?
Koroner bypass süresi;
Ameliyatın açık veya kapalı yapılmasına,
Kaç damara müdahale edileceğine,
Kalbin durdurularak mı yoksa çalışır halde mi ameliyat edileceğine bağlı olarak değişir.
Genellikle 3 ila 6 saat arasında sürer. Eğer aynı anda başka kalp işlemleri (örneğin kapak değişimi) yapılacaksa süre uzayabilir.
Ameliyatın Riskleri Nelerdir?
Bypass ameliyatları günümüzde oldukça güvenli hale gelmiştir. Ancak risk faktörleri vardır:
Yaş: İleri yaşta risk artar
Kronik hastalıklar: Diyabet, böbrek yetmezliği, hipertansiyon
Kalp geçmişi: Önceki kalp krizi veya kalp kası hasarı
Cerrahiye bağlı riskler: Enfeksiyon, kanama, inme riski
Tüm bu riskler ameliyat öncesi yapılan detaylı değerlendirme ile minimize edilir.
Hızlı İletişim
Hakkımızda
Bypass Ameliyatı Kalıcı Çözüm Müdür?
Koroner bypass, tıkanan damarın etrafından yeni bir yol oluşturarak kan akışını sağlar. Ancak bu, damar sertliğini ortadan kaldırmaz. Dolayısıyla:
Yaşam tarzı değişikliği şarttır
Dengeli beslenme, egzersiz, sigarayı bırakma gibi alışkanlıklar edinilmelidir
İlaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır
Aksi halde yeni damarlar da zamanla tıkanabilir ve tekrar ameliyat gerekebilir.
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Ameliyat sonrası süreç genellikle şu şekilde ilerler:
İlk 24-48 saat: Hasta yoğun bakımda takip edilir.
3-7 gün arası: Hastanın genel durumu stabilse taburcu edilir.
1 hafta sonra: Kontrol muayenesi yapılır.
1 ay sonra: Hasta kademeli olarak normal yaşama dönebilir.
6 ay içinde: Göğüs kemiği ve doku iyileşmesi tamamlanır.
İyileşme sürecinde hastaların fizik tedavi ve rehabilitasyon sürecine dahil edilmesi, kalp sağlığı açısından büyük önem taşır.
Ameliyat Sonrası Yaşam Nasıl Olmalı?
Bypass sonrası yaşam kalitesini artırmak ve yeni damar tıkanıklarını önlemek için şunlara dikkat edilmelidir:
Sigara bırakılmalı
Beslenme düzenlenmeli (az tuzlu, az yağlı, dengeli)
Aşırı kilolardan kurtulunmalı
Hafif egzersizler yapılmalı
Düzenli uyku ve stres yönetimi sağlanmalı
Kardiyoloji kontrolleri aksatılmamalıdır
Yüzme, doğa yürüyüşü, masa tenisi gibi hafif sporlar iyileşme sürecine katkı sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
Ameliyat sonrası iyileşme süreci hastadan hastaya değişmekle birlikte, çoğu hasta 1 hafta içinde taburcu edilir. Normal hayata dönüş genellikle 4-6 hafta sürer, ancak tam fiziksel iyileşme ortalama 3-6 ay sürebilir.
Evet, yaşam tarzı değişiklikleri yapılmazsa yeni damarlar da zamanla tıkanabilir. Sigara kullanımı, sağlıksız beslenme, hareketsizlik ve kontrolsüz diyabet bu riski artırır. Bu nedenle düzenli takip ve sağlıklı yaşam tarzı çok önemlidir.
Her zaman değil. Bypass ameliyatı, hem durdurulmuş kalpte hem de çalışan kalpte yapılabilir. Hangi yöntemin tercih edileceği hastanın durumuna ve cerrahın kararına bağlıdır.
Tıkanıklıklar açıldığında kalp kası daha fazla oksijen alır ve bu durum genellikle semptomların azalmasına ve kalp fonksiyonlarında iyileşmeye neden olur. Ancak kalbin tamamen eski gücüne kavuşması, tıkanıklığın yarattığı hasara bağlıdır.
Hafif fiziksel aktiviteler genellikle 2-3 hafta sonra başlatılabilir. Araba kullanmak gibi aktiviteler için 1 ay, iş hayatına dönüş içinse 1,5-2 ay beklemek önerilir. Ancak tam kapasite dönüş süresi bireysel duruma göre değişir.